اگرچه اثبات درستی و صحت نقاشیهای ناخودآگاه، سخت و دشوار است، اما این نقاشیهای مبهم نمای جالب و ارزشمندی از افكار و شخصیت افراد را بهدست میدهد.
اطمینان داریم كه شما تا به حال این تجربه را داشتهاید كه در كلاس درس و یا یك جلسه و سمینار حوصلهتان سر رفته باشد، آنوقت با خودكاری كه در دست دارید، روی كاغذ مقابلتان بیهدف نقاشیهایی را میكشید. ممكن است این خطوط درهم و مبهم، در نگاه اوّل چیز جالبی برای گفتن نداشته باشند، ولی به اعتقاد بسیاری از روانشناسان این نوع نقاشیهای ناخودآگاه نمایانگر درون و افكار ما هستند.بنا به گفتة بسیاری از خطشناسان و روانشناسان، افراد در موقعیتهای متفاوتی این نقاشیها را میكِشند. بهعنوان مثال، وقتی تلفنی صحبت میكنند، یا به سخنرانی گوش میدهند و یا یادداشت برمیدارند. آنها هنگام كشیدن چنین نقاشیهایی به چیز دیگری میاندیشند و به هیچوجه متوجه حركت قلم روی كاغذ نیستند.
روانشناسان تجزیهوتحلیلهای زیادی را روی این نقاشیها انجام دادهاند و معتقدند كه همانند دستخطها، این خطوط درهم و مبهم نیز از الگوی خاص و منحصر به فردی برخوردارند. ولی باید گفت كه روانشناسیِ نقاشیهای ناخودآگاه به اندازة دستخط افراد دارای قطعیت و اطمینان نیست و به عوامل بسیاری بستگی دارد كه به اعتقاد اسپنسر ـ خطشناس معروف ـ همین امر ارزیابی صحیح آنها را دشوارتر میكند. عواملی مانند شرایط محیط، روحیات خود فرد، شخصیت و میزان هوشیاری او در هنگام كشیدن این نقاشیها.
اسپنسر مینویسد: اگرچه اثبات درستی و صحت نقاشیهای ناخودآگاه، سخت و دشوار است، اما این نقاشیهای مبهم نمای جالب و ارزشمندی از افكار و شخصیت افراد را بهدست میدهد.
پیشنهاد میكنیم اگر اینبار شما نیز چنین نقاشیهایی را كشیدید، آنها را دور نیاندازید. میتوانید نقاشیهایتان را با نمونههای زیر مقایسه كنید و ببینید چه خصوصیات و روحیاتی دارید.
- اشكال هندسی: مثلث، مربع و اشكال هندسی دیگر، نماد ذهنی سازمانیافته است و نشان میدهد كه شما بهگونهای روشن و آشكار میاندیشید و دارای مهارتهای برنامهریزی هستید، در برنامهها و طرحهایتان بسیار دقیق عمل میكنید و كفایت و كارآیی بالایی دارید.
- اجرام فضایی: ماه و خورشید و ستارگان و یا اجرام آسمانی دیگر، نماد جاهطلبی و بلندپروازی است. شما فرد خوشبینی هستید و این نیاز در شما هست كه تأیید شوید و یا مورد تشویق دیگران قرار گیرید.
- اشكال درهم: نشانة هیجان و تنش هستند و نشان میدهند كه شما در تمركز دچار اشكال میشوید و همیشه چیزی هست كه مزاحم تمركزتان شود.
- بازیها: بازیهایی مانند نقطهبازی، دوز یا شطرنج، حسّ رقابت را در شما به تصویر میكشند و شما دوست دارید همیشه در بازیها پیروز باشید و اصلاً برای برنده شدن بازی میكنید.
- چهرههای خندان و زیبا: كشیدن چنین تصویرهایی نشان میدهد كه شما به مردم و دیگران عشق میورزید، و همواره جنبههای مثبت افراد و شرایط را میبینید. فرد خوشبینی هستید و با دیگران دوستانه برخورد میكنید. علاقهمند، به فعالیتهای اجتماعی هستید. خصوصیاتی مانند انسانیت، نیكسرشتی، دلسوزی و همدردی در شما وجود دارد. نسبت به دوستانتان حساس هستید
.- چهرههای درهم و زشت: نشانة حسّ سوءظن و بدگمانی در وجود شماست. سعی میكنید رفتاری تلخ و طعنهزننده داشته باشید. با مردم میانه خوبی ندارید و در واقع پرخاشگر و طغیانگر هستید، اعتمادبهنفس كافی ندارید و در كارهای گروهی همكاری نمیكنید. تندخو هستید و همیشه احساس رنجش و محرومیت میكنید.
- فلشها و نردبان: نمادی از جاهطلبی در شماست. میل زیادی به تأیید و اثبات خود دارید، در تصمیمات، یكدنده و سمج عمل میكنید و همیشه سعی در تصدیق تواناییها و استعدادهایتان دارید.
- خانه و كلبهها: به دنبال خانه و خانوادهای هستید و نیاز به داشتن خانواده را در خود حس میكنید. میل دارید در خانوادهتان سرمایهگذاری كنید، در جستوجوی سرپناه روحی و معنوی هستید؛ در جستوجوی خود گمشدهتان هستيد. احساس ناامنی دارید.
- نتهای موسیقی: عاشق آهنگسازی و موسیقی هستید.
- اشكال تكراری و دنبالهدار: نماد صبر و استقامت در شماست، در رفتارهایتان پایبند شیوه و اسلوب هستید و در تمركز توانمندید. قادرید كارهایتان را به راحتی سازماندهی كنید و با هر چیزی كنار بیایید.
- گل و گلدان، گیاه و درخت: شما فردی احساساتی هستید و دوست دارید همیشه در رؤیاهایتان بمانید، روحیة مهربانی دارید و با دوستانتان دوستانه رفتار میكنید. فردی اجتماعی هستید.
- حیوانات: شما به حیوانات علاقه دارید و مشتاق حمایت از دیگران هستید، حساس و ملاحظه كارید و نیاز به آرامش فكر دارید. احساس میكنید كه میتوانید از دیگران حمایت كنید.
- قلب: فردی احساساتی هستید. كسی را دوست دارید و رؤیایی هستید. آرزو دارید به شخص خاصی تعلّق داشته باشید.
- آجرها و كتابهایی كه روی هم قرار گرفتهاند: تحت فشار و استرس زیادی قرار دارید و احساس میكنید كه با كوچكترین لرزشی نابود میشوید و فرو میریزید.
- غذا و میوه: خوردن را دوست دارید و احتمالاً در رژیم بسر میبرید.
- خطوط متقاطع: احساس خفگی و اختناق دارید. نیاز به فرار و آزادی را در خود حس میكنید. این سدّی است كه میان خود و دیگران قرار دادهاید و از بروز احساساتتان گریزانید، سعی میكنید عواطفتان را پنهان كنید تا فرد مناسبی پیدا شود كه شایستگی احساس شما را داشته باشد.
- چاقو، اسحله و شمشیر: نشانی از خشونت و عصبانیت در شماست و حتّی گاهی تمایلات روانی، حسّ رقابت و نیاز به اثبات مردانگی در شما را نشان میدهد.
- پلهها: نمادی از جاهطلبی است و نشان میدهد كه شما میل به صعود و پیشرفت دارید.